In dit artikel gaan we het hebben over slaapproblemen.
Werken aan een gezond lichaam begint bij een goede nachtrust.
Door een goede nachtrust heb je veel meer energie om jouw doelen te behalen.
Ook heb je die energie nodig om door te zetten als het even minder gaat.
Echter is slecht of niet kunnen slapen een veel voorkomend probleem.
Zaak om dit aan te pakken!
In dit artikel behandelen we verschillende slaapproblemen en praten we over verschillende zaken die er voor kunnen zorgen dat je slecht slaapt.
Iedereen heeft wel eens last om in slaap te komen.
Je hoeft je daarom niet gelijk zorgen te maken als het een keer voorkomt dat je niet kan slapen.
Mocht je nou wel tot de groep mensen behoren die serieuze slaapproblemen hebben en hierdoor nachten lang achter elkaar wakker liggen, dan is het zeker raadzaam om hier de oorzaak van te vinden om vervolgens te kunnen werken aan een oplossing.
Inhoudsopgave
Slaapproblemen bij bepaalde doelgroepen of situaties.
In dit artikel vertel ik over slaapproblemen in het algemeen.
In andere geschreven artikelen ben ik verder ingegaan op een aantal subcategorieën:
Slaapproblemen bij kinderen.
Slaapproblemen tijdens de overgang.
Wat zijn oorzaken van slaapproblemen?
Slaapproblemen kunnen door veel dingen veroorzaakt worden en zijn er in verschillende vormen en maten.
Slaapproblemen worden vaak opgedeeld in twee categorieën: primaire slaapstoornissen en secundaire slaapstoornissen.
Primaire slaapstoornissen.
Primaire slaapstoornissen kan je ook weer in twee groepen verdelen. De Dyssomnieën en de Parasomniën.
De Dyssomnieën zijn de stoornissen die te maken hebben met de kwaliteit, de duur en het tijdstip van de slaap.
Om het voor iedereen makkelijk te maken vertel ik bij elke stoornis wat het betekend of inhoud.
Een aantal voorbeelden van Dyssomnieën zijn:
- Insomnie (slapeloosheid).
- Hypersomnie (overmatige slaperigheid).
- Slaapapneu (de ademhaling stokt tijdens het slapen).
- Narcolepsie (plotselinge slaapaanvallen)
- Restless legs-syndroom (onrust en zo nu en dan schokken in de benen).
Bij Parasomniën komen er tijdens de slaap verschillende abnormale verschijnselen of gedragingen voor.
Je kunt hierbij denken aan tandenknarsen, slaapwandelen, praten tijdens je slaap of je kan last hebben van nachtmerries.
Secundaire slaapstoornissen
Secundaire slaapstoornissen zijn het gevolg van een andere stoornis.
Je kan hierbij denken aan een psychiatrische stoornis zoals bijvoorbeeld een depressie, het kan ook door een lichamelijke stoornis veroorzaakt worden.
Voorbeelden hiervan zijn: diabetes of een schildklieraandoening.
Secundaire slaapstoornissen kunnen ook veroorzaakt worden door sommige medicijnen.
Slaapproblemen vaststellen.
Slaapproblemen worden over het algemeen vastgesteld door een specialist.
In de meeste gevallen word je door de huisarts doorverwezen naar een neuroloog, om de slaapproblemen vast te stellen.
In een slaapwaakcentrum kan er bij een somnoloog advies worden gevraagd.
somnoloog is een ander woord voor slaapgeneeskundige.
Om ieder individu met slaapproblemen zo goed mogelijk te helpen word er bij de meeste gevallen een disciplinair team ingezet.
Een disciplinair team is een samenwerkingsverband tussen een somnoloog, neuroloog, longarts en een KNO-arts.
In het artikel Slaapproblemen vaststellen vertellen we meer over wat een KNO-arts doet.
Slecht of niet goed kunnen slapen.
Iedereen heeft wel eens een nacht dat hij niet goed kan slapen, je hoeft je daarom hierover niet gelijk zorgen te maken.
Slecht kunnen slapen kan veel oorzaken hebben. Eén van meest voorkomende reden is het hebben van stress.
Door stress word het heel druk in je hoofd en daardoor neem je alle zorgen en dingen die je meegemaakt hebt mee naar je bed. Op het moment dat je in bed ligt spoken er nog allemaal ideeën en gedachtes door je hoofd waardoor je niet kan slapen.
Wat ik zelf een goede tip vind is: Gebruik je slaapkamer alleen om te slapen. Tegenwoordig zijn er veel mensen die voordat ze gaan slapen de tv nog aanhebben in bed, of ze kijken nog even op hun mobiele telefoon.
Op het moment dat je dan wilt gaan slapen moet je brein eerst de gekregen informatie verwerken voordat je kunt slapen.
Er zijn zelfs mensen die nachten achter elkaar wakker liggen. Mocht dit het geval zijn, dan is het misschien beter om een afspraak te maken bij de huisarts.
Slaapproblemen door eetgewoonten?
Slaapproblemen kunnen ook veroorzaakt worden door ongezonde eetgewoonten. Als je bijvoorbeeld te weinig zou eten dan is de kans groot dat je s ’nachts last krijg van een hongergevoel.
Net voor het slapen gaan nog iets eten kan er voor zorgen dat je slaappatroon verstoord word. Dit komt omdat je lichaam nog actief bezig is om het voedsel op te nemen.
Slaapproblemen door medicatie?
Sommige medicatie kan er voor zorgen dat er slaapproblemen ontstaan. Je kan hierbij denken aan: antidepressiva, medicijnen tegen hooikoorts om maar even twee voorbeelden te noemen.
Er zullen ongetwijfeld velen medicijnen zijn die slaapproblemen kunnen veroorzaken. Teveel om dit allemaal op en uit te zoeken.
Vaak kan je in de bijsluiter van jouw medicijnen ook vinden welke bijwerkingen deze kunnen hebben.
Meer weten over slaapproblemen door medicatie?
Snurken
Snurken is een veel voorkomend probleem. Bij mannen komt dit probleem vaker voor dan bij vrouwen. Ongeveer de helft van de mannen snurkt en bij vrouwen is dit ongeveer een kwart.
De gene die snurken beschouwen dit zelf niet echt als een probleem en voor hun is dat het ook niet.
Vaak word het pas een probleem als de partner van de gene die snurkt er last van heeft.
Hierdoor ligt de partner wakker, maar ook de snurker zelf kan een minder goede nachtrust hebben, door bijvoorbeeld een dauw of een por.
Wat is snurken nou precies?
Het geluid van snurken kan variëren. Het geluid word geproduceerd door een vernauwing van de luchtwegen tussen de neusgaten en de stembanden.
Deze vernauwing kan meerdere oorzaken hebben.
Bijvoorbeeld je slaaphouding. Als je op je rug slaapt is de kans groter dat je tong naar achteren zakt, een gevolg hiervan kan zijn dat je luchtwegen nauwer worden.
Wat nog meer bekende oorzaken van snurken zijn: Roken, alcohol, overgewicht en medicatie.
Als je regelmatig snurkt en jij of je partner ervaren het snurken als een groot probleem. Dan kan je een afspraak maken bij de huisarts. De huisarts kan je doorverwijzen naar een KNO-arts.
Snurken hoeft niet altijd het gevolg te zijn van een slechte of een niet juiste levensstijl. Snurken kan bijvoorbeeld ook komen door vergrote of ontstoken keelamandelen.
Ook je keelholte kan ontstoken zijn.
Snurken komt ook veel voor in combinatie met slaapapneu.
Meer informatie over snurken?
Wat is slaapapneu?
Als je Slaapapneu heb dan is het ademen tijdens de slaap niet gemakkelijk. De ademhaling stopt namelijk af en toe gedurende de nacht.
Het zijn een soort adempauzes en deze pauzes duren ongeveer 10 seconden.
In de regel hebben mannen vaker last van Slaapapneu dan vrouwen.
Slaapapneu komt het meeste voor bij mensen die tussen de 45 en 65 jaar oud zijn.
Sommige mensen met Slaapapneu kunnen baat hebben bij het dragen van een nachtbeugel, maar bij sommige mensen is er een operatie noodzakelijk.
Meer over Slaapapneu
Slaapgebonden bewegingsstoornissen.
Er is de afgelopen jaren meer onderzoek gedaan naar slaapgebonden bewegingsstoornissen.
Waarom? Zal je misschien denken.
Deze bewegingsstoornissen komen relatief vaak voor.
Deze slaapstoornissen kunnen veel invloed hebben op de kwaliteit van jouw slaap.
De bewegingen die je maak in je slaap zijn vaak korte bewegingen, maar komen gedurende de nacht regelmatig voor.
Sommige mensen hebben zelf niet door dat ze deze bewegingen maken in hun slaap, maar kunnen er wel een nasleep van hebben in de vorm van ernstige vermoeidheid gedurende de dag.
Welke slaap/ bewegingsstoornissen zijn er?
Je heb namelijk verschillende soorten slaap/ bewegingsstoornissen.
Slaapstoornissen die vallen onder Slaapgebonden bewegingsstoornissen zijn:
- Periodic Limb Movement Disorder. Afgekort: PLMD.
- Restless Legs Syndrome. Afgekort: RLS.
- Sleep Related Bruxism. Oftewel tandenknarsen.
- Periodic Limb Movement Disorder (PLMD)
Als je deze slaapstoornis heb maak je gedurende de nacht meerdere spierbewegingen. Over deze spierbewegingen heb je geen controle en kunnen achter elkaar plaatsvinden.
Deze bewegingen vinden voornamelijk in het onderste gedeelte van je been plaats.
De spierbewegingen kunnen ook plaatsvinden op het moment net voordat je in slaap valt. Het inslapen wil dan niet erg lukken.
Het gevolg hiervan is dat je minder of slecht slaapt. Je bent hierdoor overdag erg moe en je kan je erg futloos voelen.
Restless Legs Syndrome. Afgekort: RLS.
Bij deze slaapstoornis heb je vaak een prikkelend of jeukend gevoel in je benen, maar dit kan ook voorkomen in de armen.
Hoe kan ik dit stoppen?
Op het moment dat dit opspeelt is het belangrijk om je benen en armen rustig te bewegen, daardoor zakt het gevoel weer af.
Maar je kan je wel voorstellen dat als dit meerdere malen voorkomt, het veel invloed heeft op je nachtrust.
Deze slaapstoornis komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen en kan erfelijk zijn.
Je zal met medicijnen niet genezen, maar over het algemeen kun je de klachten beter onder controle houden.
RLS en PLMD zijn niet makkelijk van elkaar te onderscheiden.
Een groot verschil tussen RLS en PLMD is dat mensen met RLS ook overdag last kunnen hebben van rusteloze benen. Ze ervaren een gevoel dat omschreven kan worden als jeukend, tintelend en prikkelend. Dit gevoel speelt voornamelijk in de onderbenen. Het gevolg hiervan is dat mensen met dit probleem continu de drang hebben om aan hun benen of armen te zitten. Ze maken het probleem veel bewuster mee als mensen met PLMD.
Meer informatie over Periodic Limb Movement Disorder.
Meer informatie over Restless Legs Syndroom.
Tandenknarsen
Wat ook onder een bewegingsstoornis valt is tandenknarsen, maar dit heeft vaak een andere oorzaak.
Een ander woord voor tandenknarsen is Bruxisme. Bruxisme komt vaak voor bij mensen die Psychische problemen hebben. In hun slaap worden de tanden ruig en vaak over elkaar heen geschuurd.
Andere slaapgebonden bewegingsstoornissen zoals tandenknarsen hebben een andere oorzaak. Bruxisme komt vaak voor bij mensen met psychische problemen.
Zij schuren tijdens de slaap de tanden zeer vaak en hard over elkaar.
Dit met ernstige gevolgen voor hun gebit.
Een tandarts kan je hierover advies geven en een bitje laten aanmeten.
Voor sommige mensen kan het zinvol zijn om een afspraak te maken bij een psycholoog.
Meer informatie over tandenknarsen.
Overmatige slaperigheid.
Slaapstoornissen die vallen onder Overmatige slaperigheid zijn:
- Kleine-Levin syndroom.
- Idiopatische hypersomnie.
- Narcolepsie.
Iedereen is wel eens slaperig overdag, maar komt dit vaak voor en denk jij dat er meer achter zit dan gewone vermoeidheid.
Er bestaat de kans dat je last hebt van één van de bovengenoemde slaapstoornissen.
Deze slaapstoornissen vallen onder overmatige slaperigheid, ook wel hypersomnie genoemd.
Hoe kom ik er achter of ik hier last van heb?
Hypersomnie is echt wel meer dan normale vermoeidheid.
Om een beter beeld te geven van het probleem hebben we een aantal situaties op een rijtje gezet.
- Situatie 1
Je bent naar een presentatie aan het luisteren, maar van het ene op het andere moment val je zomaar in slaap.
- Situatie 2
Tijdens een pauze op je werk merk je nadat je hebt gegeten, dat je begint te knikkenbollen en eigenlijk zou je op dat moment het liefst je bed instappen om een dutje te doen.
Deze situatie kan overigens ook gewoon thuis zijn na een eetmoment.
- Situatie 3
Je zit in de auto en je rijd over de snelweg. Het kan voorkomen dat je jezelf heel erg aan het focussen bent om niet in slaap te vallen. Je bent jezelf er op dat moment wel van bewust, maar je moet er wel rekening mee houden dat dit wel kan gebeuren.
Mocht er nu één van de bovengenoemde situatie zich voor doen, dan hoef je je niet gelijk zorgen te maken, tenzij dit regelmatig voorkomt.
Heb jij regelmatig last van vermoeidheid en denk je dat er meer aan de hand is?
Maak dan een afspraak bij de huisarts.
Kleine-Levin syndroom
Het Kleine-Levin syndroom. Afgekort: KLS is een slaapstoornis die maar weinig voorkomt, maar waar ik het toch over wil hebben.
Waarom?
Omdat ik het best wel heftig vind.
KLS komt voornamelijk voor bij mannen ongeveer 70%. De meeste krijgen er op een jonge leeftijd al mee te maken. Als zeventienjarige wil je toch wel wat anders dan alleen in je bed liggen, lijkt mij.
Toch is dit de leeftijd waarop de meeste te maken krijgen met KLS.
Deze tieners kunnen maar liefst tot wel 20uur in een etmaal slapen.
Gemiddeld kan het zelfs 8 jaar duren voordat je er af bent.
Als je er last van hebt dan ben je vooral heel erg slaperig.
Per dag kan je tussen de 12 en de 20 uur slapen. Je komt er alleen uit om te eten en naar de wc te gaan.
Je kan er bepaalde periodes last van hebben, dit betekent dat er ook periodes zijn dat je geen last ervaart.
Idiopatische hypersomnie.
Bij idiopatische hypersomnie slaap je meestal tussen de 8 en de 10 uur per nacht.
Je slaapt gewoon lekker de nacht door.
Maar de volgende dag word je toch vermoeid wakker en heb je het idee dat je slecht geslapen hebt. Je kan met moeite uit bed komen, maar echt goed wakker worden dat lukt bijna niet.
Wat houd Idiopathische hypersomnie precies in?
Mensen die kampen met idiopathische hypersomnie slapen doorgaans de hele nacht door zonder steeds wakker te worden.
Maar na een volle nacht slaap, worden ze toch erg vermoeit wakker.
S ‘Ochtens je bed uitspringen is er niet bij, wakker worden en uit bed komen is namelijk een hele opgave.
En als je dan eenmaal uit bed bent gestapt heb je nog het gevoel dat je half slaapt. Dit word ook wel omschreven als slaapdronken, omdat je wel deels wakker bent, maar toch niet helemaal.
Je kan hierdoor erg verward overkomen.
Meer informatie over Idiopathische hypersomnie.
Narcolepsie
Narcolepsie kenmerkt zich voornamelijk aan de slaapaanvallen die je op klaarlichte dag hebt.
Praktisch gezien kan je je er niet tegen verzetten.
Het maakt ook niet uit of je nou wel of niet een hele goede nacht heb geslapen.
Het is iets wat op dagelijkse basis aanwezig kan zijn. Je voelt je soms de hele dag moe, het liefst ga je liggen en ga je slapen.
Je kan zomaar in slaap vallen en wel 10 tot 30 minuten een dutje doen. De momenten wanneer dit het meest voorkomt is meestal als je geen inspanning hoef te leveren. Dit kan zowel lichamelijk als geestelijke inspanning zijn.
Vaak voel je de slaapaanvallen aankomen, met veel moeite is het mogelijk om je tegen de slaapaanvallen te verzetten, maar het nadeel hiervan is wel dat je later nog vermoeider bent dan je al was.
Meer informatie over Narcolepsie.
Slaapstoornissen die vallen onder Slapeloosheid
Slapeloosheid wordt ook wel Insomnie genoemd. Bij deze slaapstoornis slaap je erg slecht.
De normale slaapcyclus word verstoort, waardoor er overdag verschillende klachten kunnen ontstaat.
Klachten waardoor je slecht kunt gaan functioneren.
Wat is een normale slaapcyclus?
Per etmaal slaapt een mens gemiddeld tussen de 5 en 10 uur
Normaal gesproken duurt het ongeveer 15 minuten voordat je in slaap valt.
Het is heel normaal om een paar keer per nacht wakker te worden.
Er zijn drie vormen van slapeloosheid namelijk:
- Moeite hebben met inslapen
- Vaak wakker worden
- Veel te vroeg wakker worden
Het is niet zo dat je altijd maar één vorm hebt. Het kan ook zo wezen dat je meerdere of zelf alle vormen van slapeloosheid voorkomen in een nacht slaap.
Slaapstoornissen die vallen onder Slapeloosheid:
- Acute slapeloosheid.
- Psychofisiologische insomnie.
- Idiopatische insomnie.
- Paradoxale insomnie.
- Acute slapeloosheid
Acute Slapeloosheid
Als je last heb van acute slapeloosheid dan kan het zijn dat je hele periodes prima kan slapen, maar opeens kan het opkomen en heb je er vervolgens meerde dagen achter elkaar last van.
Een ander woord voor slapeloosheid is insomnie.
Het ineens op kan spelen.
Wat hier de reden van is?
Het kan komen door een langdurige periode met veel stress.
Ook kan het door een bepaalde gebeurtenis veroorzaakt worden.
Hier een aantal voorbeelden waardoor acute Insomnie kan ontstaan:
- Je werkt onder een hoge werkdruk, er is eigenlijk onderbezetting, maar er word heel veel van je gevraagd. Dit kan je een aantal dagen of misschien enkele weken volhouden, maar er komt een punt dat je het allemaal niet meer aan kan.
- Als je plotseling je baan bent kwijt geraakt, kan er ineens erg veel stress ontstaan .
- Iemand uit je familie of een goed vriend is plotseling overleden.
Meer weten over acute slapeloosheid?
Psychofysiologische insomnie
Wanneer je last hebt van Psychofysiologische insomnie, dan ben je bang dat je niet in slaap kan vallen.
Deze insomnie kan zomaar ontstaan, bijvoorbeeld wanneer er iets heel ergs of heftigs is gebeurt.
Het probleem doet zich niet alleen voor bij het inslapen, ook kan je last hebben van te weinig slaap.
Gevolgen hiervan kunnen zijn:
- Je heb moeite om je te concentreren op je werk, omdat je moe bent.
- Je begint op sociaal gebied te falen.
- Mensen zijn steeds meer bezig met hun probleem wat resulteert in nog slechtere nachten.
Maar hoe meer ze nadenken over hoe erg het is, dat ze niet in slaap kunnen vallen, hoe moeilijker in slaap vallen wordt. Je kan het zien als een neerwaartse spiraal die er voor zorgt dat het slapen steeds moeilijker word.
Meer weten over Psychofysiologische insomnie?
Idiopatische insomnie
Bij Idiopatische insomnie heb je je leven lang last van slaapstoornissen.
Dit kan al ontstaan bij baby’s of in de eerste levensjaren.
Bij deze slaapstoornis is er eigenlijk geen duidelijke oorzaak te vinden. Het kan niet ontstaan door medicijnen.
Je bent niet lichamelijk of geestelijk ziek.
Mogelijke oorzaken zijn:
- Je slaapsysteem is weinig actief of juist veel te actief.
- Je lichaam is niet in balans.
Meer weten over Idiopatische insomnie?
Paradoxale insomnie
Bij paradoxale Insomnie kan niet worden aangetoond dat de slaap word verstoord.
Maar toch zijn er veel mensen die klachten ervaren.
Voorbeelden van klachten zijn:
Mensen hebben na een nacht doorslapen toch het idee dat ze weinig tot helemaal geen slaap hebben gehad. Bij sommige mensen kan dit probleem zich meerdere malen voor doen in een week tijd.
Vaak weten mensen precies wat er zich afgespeeld heeft na zo’n nacht, alsof ze half wakker waren.
Velen denken dat ze er heel lang over doen om in slaap te vallen.
Je zou verwachten dat je hierdoor overdag erg moe bent of futloos, echter is dit niet altijd het geval.
Voor sommige zijn de gevolgen nauwelijks waarneembaar, wat erg gek klinkt natuurlijk als je zelf het idee hebt dat je slecht geslapen hebt.
Na het ondergaan van een slaaponderzoek komt vaak naar boven dat mensen bijna niet afwijken van de standaard slaapnorm.
Gelukkig komt deze slaapstoornis maar weinig voor.
Meer weten over paradoxale Insomnie?
Lees het hier.
Ik hoop dat je iets aan dit artikel hebt gehad.
Wil jij fitter worden met gezond eten?
Daar kan de Afslank recepten bijbel bij helpen.
Een volledig overzicht met heerlijke en gezonde recepten.
